گربه جنگلی یکی از هشت گربه‌سان کمیاب و ارزشمند ایران است. گربه جنگلی که گربه نی و گربه باتلاقی نیز نامیده می‌شود، گربه‌ای با جثه متوسط مي‌باشد كه بومی خاورمیانه، جنوب و جنوب شرق آسیا و جنوب چین است. ابن گربه در تالاب‌های اصلی مانند باتلاق‌ها، مناطق ساحلی و ساحلی با پوشش گیاهی متراکم زندگی می‌کند. در اين محتوا تلاش شده است تا به انواع گربه های وحشی ایران، گربه وحشی به انگلیسی، مشخصات، زيستگاه و پراكنش، خصوصيات و عادات، رژيم غذايي، توليد مثل، شكارچيان، وضعيت حفاظتي و تهديدهاي گربه جنگلی پرداخته شده است. همچنين در ادامه محتوا حمله گربه وحشی به انسان، گربه وحشی خوزستان، گربه وحشی خراسان، گربه وحشی كوهستان، گربه جنگلی کالیمانتان و عکس گربه وحشی مازندران نيز بررسي شده است.
فراموش نکنید که گربه های وحشی مناسب نگهداری در خانه نیستند، بلکه میتوانید با خرید گربه آپارتمانی علاقه خود به این موجودات دوست داشتنی را برطرف نمایید.
انواع گربه های وحشی ایران
انواع گربه های وحشی ایران شامل سیاه گوش يا كاراكال، گربه وحشي، وشق یا لینیکس، گربه شني، گربه پالاس، گربه جنگلي و يوز است.
گربه وحشی به انگلیسی
گربه وحشی به انگلیسی Wild Cat نام دارد و نام علمي آن Felis silvestris است. اين گربه در زبان آذری چول پیشکی، کردی پیشک، مازندرانی بامشی و بلوچی گربک نام دارد. گربه وحشی يكي از انواع گربه های وحشی ایران است.
مشخصات گربه جنگلی
مشخصات گربه جنگلی می‌تواند به شما شمای کلی از این حیوان زیبا را بدهد. طول سر و بدن گربه جنگلی معمولاً بین 59 تا 76 سانتی متر است. این گربه نزدیک به 36 سانتی متر در شانه ایستاده طول و 2 تا 16 کیلوگرم وزن دارد. اندازه بدن این گربه از غرب (فلسطين) به شرق (هند) کاهش می‌یابد. این علت به رقابت بیشتر گربه‌های کوچک در شرق نسبت داده مي‌شود.
صورت گربه جنگلی دراز و باریک، با پوزه سفید است. گوش‌های بزرگ و نوک تیز، به طول 4.5 تا 8 سانتی متر و قهوه ای مایل به قرمز در پشت، نزدیک به هم قرار گرفته‌اند. یک دسته کوچک از موهای سیاه به طول نزدیک به 15 میلی متر از نوک هر دو گوش خارج می‌شود. چشم‌ها عنبیه زرد و مردمک‌های بیضوی دارند. خطوط سفید در اطراف چشم دیده می‌شود. خطوط تیره از گوشه چشم به طرفین بینی کشیده شد. یک لکه تیره روی بینی را مشخص می‌کند. جمجمه در ناحیه قوس زیگوماتیک نسبتاً پهن است. از این رو سر این گربه نسبتا گردتر به نظر می‌رسد.
موهای نوک تیره بدن گربه جنگلي را پوشانده و ظاهری خالدار به گربه می‌دهد. گلو رنگ پریده است و خز در پشت در مقایسه با قسمت زیرین متراکم تر مي‌باشد. کت در تابستان خشن تر و سبک تر از زمستان است. قسمت داخلی پاهای جلویی چهار تا پنج حلقه را نشان می‌دهد. دم سیاه به طول 21 تا 36 سانتی متر است كه با دو تا سه حلقه تیره در یک سوم آخر طول مشخص می‌شود. اندازه انگشتان حدود 5 × 6 سانتی متر است. گربه جنگلی به دلیل پاهای بلند، دم کوتاه و گوش‌هایش شبیه به یک سیاه گوش کوچک است. کاراکال و گربه وحشی آفریقایی خز ساده‌ای مانند گربه جنگلي دارد. گربه جنگلی در مقایسه با گربه‌های اهلی بزرگتر و باریکتر است.
زيستگاه و پراكنش
زيسگاه و پراکنش گربه جنگلی یکی دیگر از اطلاعات مهم این حیوان است. زیستگاه گربه زیبای جنگلی یک زیستگاه عمومی است. او در مکان‌هایی با آب کافی و پوشش گیاهی متراکم مانند باتلاق‌ها، تالابها، مناطق ساحلی و ساحلی، علفزارها و بوته‌ها زندگی می‌کند. در زمین‌های کشاورزی مانند مزارع باقلا و نیشکر، در سراسر محدوده آن رایج است. اغلب در نزدیکی سکونتگاه‌های انسانی دیده شده است.
از آنجایی که نی‌ها و علفهای بلند معمولی زیستگاه آن مي‌باشد، به آن «گربه نی» یا «گربه باتلاقی» می‌گویند. اين گربه حتی در مناطقی با پوشش گیاهی کم می‌تواند زندگي کند، اما به خوبی با آب و هوای سرد سازگار نیست و در مناطقی که بارش برف معمول است، نادر است. همچنين از جنگلهای بارانی و جنگلی دوری می‌کند. گربه جنگلی در ایران انواع زیستگاه‌ها از دشت‌ها و زمین‌های کشاورزی گرفته تا کوه‌ها از ارتفاعات ۴۵ تا ۴۱۷۸ متری حداقل در ۲۳ استان از ۳۱ استان ایران زندگی می‌کند.
خصوصيات و عادات گربه جنگلی
خصوصیات و عادات گربه جنگلی بسیار جالب است. او دارای خز یکنواخت شنی، قهوه‌ای مایل به قرمز یا خاکستری بدون لکه است. رفتار گربه جنگلی به طور گسترده مورد مطالعه قرار نگرفته است.اين گربه ماهیت انفرادی دارد، به جز در فصل جفت گیری با همنوعان ارتباطي ندارد. تنها تعامل برجسته ارتباطي، پیوند مادر و بچه گربه است. اين گربه قلمروش را با اسپری ادرار و علامت گذاری بو حفظ می‌كند.
گربه جنگلی معمولاً فعاليت روزانه دارد و در طول روز شکار می‌کند. فعالیت آن در ساعات گرم ظهر کاهش می‌یابد و در لانه‌ها، انبوه‌های چمن و بوته‌ها قرار می‌گیرد. اغلب در روزهای زمستان آفتاب می‌گیرد. تخمین زده می‌شود که گربه‌های جنگلی 3 تا 6 کیلومتر در شب راه می‌روند، اگرچه بسته به در دسترس بودن طعمه، این احتمال متفاوت است.
رژيم غذايي گربه جنگلی
رژیم غذایی گربه جنگلی قابل پیشبینی است. طعمه ترجیحی گربه جنگلی پستانداران کوچک و پرندگان است. پستانداران کوچکی مانند خرگوش‌ها و جوندگان را ترجیح می‌دهد. همچنین پرندگان، ماهی‌ها، قورباغه‌ها، حشرات و مارهای کوچک را شکار می‌کند. طعمه گربه جنگلی معمولاً کمتر از 1 کیلوگرم وزن دارد و گاهی اوقات شامل پستاندارانی به بزرگی غزال‌های جوان نيز می‌شود. اين گربه با تعقیب طعمه آن را شکار می‌کند و به دنبال آن دوی سرعت یا جهش انجام می‌دهد. گوشها به تشخیص محل شکار کمک می‌کنند.
مانند کاراکال، گربه جنگلی می‌تواند یک یا دو پرش بلند به هوا انجام دهد تا پرندگان را بگیرد. همچنین اين گربه یک کوهنورد و شناگر کارآمد است. سرعت گربه جنگلی 32 کیلومتر بر ساعت است و می‌تواند تا 1.5 کیلومتر در آب شنا کند و برای صید ماهی در آب فرو رود. گربه جنگلی از این جهت غیرمعمول است که تا حدی همه چیزخوار است، به خصوص در زمستان میوه می‌خورد. گاهی اوقات حیوانات اهلي کوچک مانند مرغ و خروس را نیز شکار می‌کند.
توليد مثل گربه جنگلی
تولید مثل گربه زیبای جنگلی، همانند گربه خانگی است. هر دو جنس تا یک سالگی از نظر جنسی بالغ می‌شوند. ماده‌ها از ژانویه تا مارس وارد دوره فحلی می‌شوند. رفتار جفت گیری شبیه گربه اهلی است. نر ماده را در فحلی تعقیب می‌کند، او را از گردنش می‌گیرد و سوارش می‌شود. بارداری نزدیک به دو ماه طول می‌کشد.
زایمان بین دسامبر و ژوئن انجام می‌شود، اگرچه از نظر جغرافیایی متفاوت مي‌باشد. بستر شامل دو تا سه بچه گربه است. وزن بچه گربه‌ها در بدو تولد بین 43 تا 55 گرم است. بچه گربه‌ها در حدود شش ماهگی شروع به گرفتن طعمه خودشان می‌کنند و بعد از هشت یا نه ماهگی مادر خودشان را ترک می‌کنند. نرها معمولاً در پرورش بچه گربه‌ها شرکت نمی‌کنند. با این حال، در اسارت، نرها از فرزندان خود بسیار محافظت می‌نمايند.
شكارچيان
خرس‌ها، شغال‌های طلایی، پلنگها و مارها، عقاب طلايي و سگهاي اهلي شکارچیان اصلی گربه جنگلي هستند. به خصوص شغال طلایی می‌تواند رقیب اصلی گربه جنگلي باشد. وقتی گربه جنگلی با تهدیدی روبرو می‌شود، قبل از حمله، صداهایی مانند غرشهای کوچک تولید می‌کند. میو گربه جنگلي نیز تا حدودی کمتر از یک گربه خانگی معمولی است. گربه جنگلی می‌تواند میزبان انگلهایی مانند کنه‌های همافیزالیس و گونه های ترماتود Heterophyes باشد. طول عمر گربه جنگلی در اسارت 15 تا 20 سال است.
وضعيت حفاظتي و تهديدها
این گربه به عنوان کمترین نگرانی در فهرست قرمز IUCN ذکر شده است و آنها عمدتاً با تخریب تالابها، تله گذاری و مسمومیت تهدید می‌شوند. تهدیدهای اصلی برای گربه جنگلی شامل از دست دادن زیستگاه مانند تخریب تالابها، ساخت سد، آلودگی محیط زیست، ساخت معدن، جاده‌سازی، جنگل‌زدایی، آتش‌سوزی، چرای دام و صنعتی شدن و شهرنشینی است. شکار غیرقانونی و تصادفات رانندگي در ایران یک تهدید بزرگ براي اين گربه است. برخلاف سایر گربه سانان در حال حاضر براي گربه جنگلي برنامه حفاظتی ویژه‌ای در نظر گرفته نشده است.
حمله گربه وحشی به انسان
حمله گربه وحشی به انسان به دلايل متعدد از جمله تهديد و تجاوز به قلمرو، نزديك شده به بچه گربه‌ها، بیماری‌های جسمی و غيره صورت مي‌گيرد.
گربه وحشی خوزستان
گربه سانان وحشي استان خوزستان شامل گربه جنگلی، كاراكال و گربه وحشي است. و گربه جنگلی در استان خوزستان در تالاب هورالعظيم زيستگاه دارد. خشك شدن اين زيستگاه صدمات جبران ناپذيري براي محيط زيست استان خوزستان و حيات وحش آن ايجاد مي‌كند. در واقع زيستگاه اصلي اين گربه ني زارها و مناطق باتلاقي است كه تالاب هورالعظيم بهترين مكان براي پرورش اين گربه است.
گربه وحشی خراسانی
در خراسان گربه سانان وحشي شامل گربه شني، گربه وحشي، گربه پلاس، گربه جنگلي و یوزپلنگ است. گربه پلاس از ناب ترين گربه‌هاي وحشي جهان و ايران است كه در منطقه شکار ممنوع شده (تنگل سلامی) خراسان رضوي و ارتفاعات خراسان شمالي زيست مي‌كند.
گربه وحشی کوهستان
گربه وحشی کوهستان در واقع اصطلاحي است بشه گربه سانان وحشي است كه در كوهستان زيست مي‌كنند. یوزپلنگ، گربه وحشي، وشق يا لینکس، گربه جنگلي از جمله گربه وحشی کوهستان هستند.
گربه جنگلی کالیمانتان
گربه جنگلی کالیمانتان كه نام فارسي آن، گربه خليجي است. اين گربه نادر در تراکم نسبتا کم، در زیستگاه‌هاي بکر زيست مي‌كند. گربه جنگلی کالیمانتان در فهرست قرمز IUCN در معرض خطر قرار دارد. اين گربه در بين انواع گربه سانان وحشي ايران قرار ندارد.
عکس گربه وحشی مازندران
از گربه سانان وحشي استان مازندران مي‌توان به گربه جنگلی، وشق يا لینکس اشاره كنيم. وشق يا لینکس در زمره‌ي گونه‌های در معرض خطر انقراض ايران است.کاهش شدید جمعیت سمداران و نابودی زیستگاه از مهمترین عوامل تهدید کننده این گونه است. عکس گربه وحشی مازندران (وشق يا لینکس مازندران) با سياهگوش يا كاراكال بخش مركزي ايران كاملا متفاوت است. وشق يا لینکس مازندران با وجود داشتن گوشهاي منگوله دار مثل اكثر انواع گربه هاي وحشي ايران بدن خال دار و رنگي دارد. در حالي كه سياهگوش يا كاراكال بدن يكدست قهوه‌اي روشن دارد و در منطقه سردسير زيست نمي‌كند.
